انرژی هسته‌ای و زندگی روزمره؛ از دارو و برق تا کشاورزی و صنعت
انرژی امروزه بخش جدایی‌ناپذیر زندگی انسان در جوامع مدرن و صنعتی است. از این رو دسترسی به انرژی پاک و ارزان از اهداف مهم و راهبردی کشور‌ها محسوب می‌شود که در کشورما نیز کاربرد‌های بسیاری دارد. براساس ماده یک قانون سازمان انرژی اتمی ایران -مصوب تیرماه ۱۳۵۳- سازمان انرژی اتمی ایران برای استفاه از اشعه و انرژی اتمی در صنایع و کشاورزی و خدمات و ایجاد کارخانه‌های شیرین کردن آب شور و تولید مواد اولیه مورد نیاز صنایع اتمی و ایجاد زیربنای علمی و فنی لازم برای اجرای طرح‌های مزبور همچنین برقراری هماهنگی و نظارت بر کلیه امور مربوط به انرژی اتمی در کشور تاسیس شده است.
آزادسازی انرژی هسته‌ای
انرژی هسته‌ای با شکافت هسته‌ها آزاد می‌شود، در این فرآیند که انرژی آزاد شده به سمت عامل خنک‌کننده‌ای مانند آب هدایت می‌شود و بخار آب حاصل از این انرژی، توربینهای متصل به ژنراتور‌های تولید کننده برق را به حرکت درمی‌آورد و آن را می‌چرخاند. در حال حاصر حدود ۴۵۰ رآکتور در جهان وجود دارد که 10 درصد از برق کشور‌های جهان را تولید می‌کند. بزرگترین تولیدکنندگان برق هسته‌ای در جهان به ترتیب در آمریکا، فرانسه، چین، روسیه و کره‌جنوبی هستند که اورانیوم معمول‌ترین سوختی است که در شکافت هسته‌ای به کار می‌رود و به عنوان فلزی فراوان در دنیا شناخته می‌شود.
کاربرد فناوری هسته‌ای در ایران
ایران سال‌های بسیاری است که به استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای روی آورده و با حسن نیت ثابت کرده است که هدفی جز استفاده صلح‌آمیز و صنعتی از این انرژی ندارد. عمده فعالیت‌های علمی سازمان انرژی اتمی و صنعت هسته‌ای طراحی، احداث و بهره‌برداری از نیروگاه‌های هسته‌ای قدرت، طراحی، احداث و بهره برداری از شتابدهنده‌ها برای کاربرد پزشکی، صنعت و کشاورزی، کاربرد لیزر در پزشکی و صنعت، چرخه سوخت هسته‌ای، احداث و بهره‌برداری از راکتور‌های تحقیقاتی از نوع شکافت و هم‌جوشی (گداخت) هسته‌ای، فعالیت‌های تحقیقاتی با هدف توسعه کاربرد پرتوها در صنعت، کشاورزی و پزشکی و نظارت بر ایمنی فعالیت‌های هسته‌ای در کشور از طریق مرکز نظام ایمنی هسته‌ای کشور است.
استفاده ازفناوری هسته‌ای در کشاورزی
فعالیت‌های سازمان انرژی اتمی برای استفاده صلح‌آمیز در کشاورزی از سال ۱۳۵۳ آغاز شد. ماموریت سازمان در جهت بهبود خصوصیات کمی و کیفی خاک، آب و تولیدات زراعی، باغی و دامی با استفاده از فناوری هسته‌ای قرار گرفت. استفاده از رادیوایزوتوپ‌ها در به دست آوردن اطلاعات از گذشته، اندازه‌گیری‌های صنعتی، کنترل کیفی محصولات، تشخیص و درمان بیماری‌ها و تولید گونه‌های مقاوم محصولات کشاورزی نسبت به آفات و کمی آب و … کاربرد دارد. ویژگی اصلی که باعث استفاده از این مواد در صنعت کشاورزی می‌شود، این است که می‌تواند بدون اینکه ضرری برای بدن انسان داشته باشد، نتایج مطلوبی را به همراه داشته باشد. زیرا بدون استفاده از سموم شیمیایی می‌توان با بسیاری از حشرات و آفات مبارزه کرد. همچنین با استفاده از مواد رادیو اکتیو می‌توان در گیاهان خاصیتی را ایجاد کرد که از حداکثر آب موجود در خاک استفاده کنند. به این ترتیب علاوه بر کاهش آب مصرف و هزینه‌های تولیدی مانع از هدر رفتن آب خواهیم شد. همچنین در بخش کشاورزی می‌توان برای کنترل حشرات، افزایش تولید موادغذایی و کاهش میزان کود از انرژی هسته‌ای استفاده کرد و کیفیت موادغذایی را تا حد زیادی افزایش داده و مدت‌زمان نگهداری و سالم ماندن آن‌ها را بالا برد.
تاثیر استفاده از فناوری هسته‌ای در محیط زیست
در اکثرکشور‌ها از سوخت‌های فسیلی مانند نفت، گاز و زغال سنگ به عنوان مهم‌ترین منبع تولید برق استفاده می‌شود؛ ولی آثار زیست‌محیطی آن، عدم اطمینان در کافی بودن منابع سوخت‌های فسیلی برای تهیه انرژی در آینده و لزوم حفظ منابع نفت و گاز برای نسل‌های آینده، مسائلی است که لزوم توجه به فناوری‌های نوین مانند انرژی هسته‌ای را اجتناب ناپذیر می‌کند.
استفاده ازفناوری هسته‌ای برای شیرین کردن آب شور
یکی ازکاربرد‌هایی فناوری‌های هسته‌ای که نقش مهمی در زندگی مردم دارد، قابل شرب کردن آب مصرفی است. در مواردی که نتوان از نهر‌ها و سفره‌های زیرزمینی آب قابل شرب استخراج کرد، نمک‌زدایی آب دریا و آب‌های زیرزمینی معدنی یا فاضلاب‌های شهری در اولویت بعدی قرار می‌گیرند. بیشتر موارد نمک‌زدایی در زندگی امروز با استفاده از سوخت‌های فسیلی انجام می‌شوند که منجر به بالارفتن میزان گاز‌های گلخانه‌ای می‌شوند.
استفاده ازفناوری هسته‌ای برای تولید برق
به جرات می‌توان گفت که بیشترین استفاده از انرژی هسته‌ای برای تولید برق است؛ جمهوی اسلامی ایران با توجه به پایان‌پذیر بودن منابع سوخت فسیلی و ضرورت نگهداشت آن برای آیندگان وآلودگی کمتر اقدام به تولید برق از طریق انرژی هسته‌ای کرده است.
سند راهبردی صنعت هسته‌ای در افق 1420 کشور نیز هدف بلند مدت ساخت و بهره‌برداری از نیروگاه‌های هسته‌ای برای تولید 10 هزار مگاوات برق را برای سازمان انرژی اتمی ایران تعیین کرده است.
کاربرد فناوری هسته‌ای در زمینه پزشکی و تولید دارو
یکی از روش‌های تشخیصی و درمانی ارزشمند در پزشکی، استفاده از رادیو ایزوتوپ‌ها و رادیو داروها است.همچنین می‌توان از پرتوها برای استریل و ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی استفاده کرد.